Khó có thể nhận biết khi nào trẻ bị táo bón vì tần số đi đại tiện ở trẻ rất khác nhau. Một đứa trẻ có thể không đi đại tiện từ 2 đến 3 ngày mà vẫn không bị táo bón, trong khi số khác vẫn đi đại tiện thường xuyên nhưng lại gặp khó khăn trong việc đẩy phân ra ngoài. Hay trẻ bị mắc bệnh táo bón không nhận ra rằng mình chỉ thải ra một cục phân nhỏ mỗi ngày, trong khi phân thì tích lũy ngày càng nhiều trong ruột kết.
Các nội dung chính
Nguyên nhân trẻ bị táo bón
Chứng táo bón xuất hiện khi các cơ ở cuối ruột già co lại, ngăn không cho phân đi qua bình thường. Phân mắc kẹt lại đó càng lâu sẽ càng trở nên khô, rắn, làm cho việc đẩy ra trở nên khó khăn, đau đớn hơn. Do việc đi đại tiện rất đau nên có thể con bạn sẽ cố gắng không đi, làm cho bệnh trở nên trầm trọng hơn.
Hiện tượng bí phân sẽ xuất hiện thường xuyên ở độ tuổi từ 2 đến 5 tuổi lúc mà trẻ được học cách độc lập, tự chủ và cách tự đi vệ sinh. Có những trẻ lớn không muốn đi đại tiện ở bên ngoài vì “lạ” nhà vệ sinh, điều này cũng gây ra bệnh táo bón hoặc làm cho bệnh nặng hơn.
Táo bón cũng gây ra bởi tình trạng rối loạn hấp thụ nước và điện giải và rối loạn nhu động ruột.
Táo bón ở trẻ em cũng thường xảy ra hơn với những trẻ lười uống nước và ít ăn các chất xơ từ rau củ.
Nhận biết tình trạng táo bón
Tốt nhất là bạn nên theo dõi những triệu chứng sau khi nghi ngờ trẻ bị táo bón:
- Với trẻ sơ sinh, phân của trẻ chắc và đi đại tiện ít hơn 1 lần 1 ngày, điều này có thể là bình thường đối với trẻ bú mẹ.
- Ở trẻ lớn hơn, phân rắn và chắc, 3 hoặc 4 ngày mới đi đại tiện 1 lần.
- Ở bất kì lứa tuổi nào, phân trẻ bự, rắn và chắc kèm với việc đau khi đi đại tiện.
- Những cơn đau bụng giảm ngay sau khi đi đại tiện.
- Có máu bên trong hoặc bên ngoài phân.
- Trẻ bị ị đùn giữa các lần đi đại tiện.
Cách điều trị
Các trường hợp trẻ thỉnh thoảng bị táo bón, hoặc bị táo bón nhẹ có thể khắc phục bằng cách sau:
Táo bón không do sữa mẹ gây ra, nếu trẻ bú sữa mẹ bị táo bón là vì các nguyên nhân khác. Bạn nên gặp bác sĩ trước khi quyết định thay thế sữa mẹ (phải nhớ rằng trẻ cần được bú sữa mẹ và tránh sử dụng sữa bò trong 12 tháng đầu đời).
Táo bón do rối loạn hấp thụ nước và điện giải này xảy ra do mất cân bằng hệ vi sinh. Khi bổ sung các loại men vi sinh bao phim ( có tỷ lệ lợi khuẩn sống sót cao ), thì đồng nghĩa với việc cơ thể được cung cấp một lượng lợi khuẩn, giúp cân bằng tỷ lệ vi sinh vật có lợi và vi sinh vật có hại trong ruột non. Khi hệ vi sinh cân bằng, quá trình tái hấp thu nước và điện giải diễn ra bình thường, sẽ trị tận gốc được chứng táo bón.
Ngoài ra, cùng với hiệu quả trong việc bình ổn quá trình tái hấp thu, hệ vi sinh cân bằng còn giúp điều chỉnh lại pH trong ruột từ đó bình ổn hoạt động của nhu động ruột.
Vì vậy Tạp chí sức khoẻ Nhi khoa khẳng định, trẻ bị táo bón nên sử dụng men vi sinh trong thời gian từ 3- 6 tháng để trị triệt để được chứng táo bón này.
Men vi sinh Simbiosistem bao phim hiệu quả trong hỗ trợ điều trị trẻ táo bón.
Đối với trẻ nhỏ bạn nên hỏi bác sĩ về việc cho trẻ uống thêm một lượng nước hoặc nước ép mận đỏ. Thêm nữa, các loại trái cây (đặc biệt là mận đỏ hay lê) có thể giúp chữa trị chứng táo bón ở trẻ nhỏ.
Ở các bé đang chập chững biết đi hay những trẻ lớn hơn, có thể ăn được các loại thức ăn rắn, khi chữa bệnh táo bón bạn cần tăng thêm chất xơ cho thực đơn hằng ngày của trẻ. Bao gồm mận đỏ, trái mơ, nho khô, các loại rau có nhiều chất xơ (đậu hà lan, đậu, bông cải xanh), các loại sản phẩm từ ngũ cốc và bánh mì. Nên giảm các loại thức ăn như gạo, chuối, ngũ cốc và bánh mì không giàu chất xơ. Tăng lượng nước uống hằng ngày của trẻ.
Chế độ dinh dưỡng giàu chất xơ và bổ sung đủ nước rất quan trong trong phòng táo bón trẻ em
Trong các trường hợp nghiêm trọng, bác sĩ sẽ cho con bạn uống một loại thuốc nhuận tràng nhẹ hoặc bơm thụt ruột. Hãy nhớ là luôn làm theo đúng các chỉ dẫn của bác sĩ. Mặc dù có một vài loại thuốc nhuận tràng mới dễ sử dụng hơn, bạn cũng không nên tự ý cho con sử dụng thuốc nhuận tràng hay các loại làm mềm phân mà không có sự đồng ý của bác sĩ.
Cách phòng tránh táo bón trẻ em
Nếu trẻ không thường xuyên đi cầu trong một ngày hay hai ngày, hoặc cảm thấy khó khăn trong khi đi cầu, thì trẻ có lẽ cần sự giúp đỡ trong việc phát triển thói quen đi cầu thích hợp. Một chế độ ăn uống đủ chất xơ, đủ lượng nước mỗi ngày cùng thói quen đi vệ sinh thường xuyên được đặt ra để giải quyết tình trạng này.
Ở trẻ chưa được tập đi đại tiện, cách tốt nhất để ngăn ngừa chứng táo bón là cung cấp cho trẻ một khẩu phần ăn giàu chất xơ, và tăng lượng chất xơ khi trẻ lớn hơn. Một đứa trẻ nên ăn số gram chất xơ tối thiểu bằng số tuổi của trẻ cộng thêm 5. Ví dụ, một trẻ 3 tuổi nên ăn ít nhất 8 gram chất xơ mỗi ngày. Để giúp đạt được mục tiêu đó, hãy mua các loại ngũ cốc (hạt ngũ cốc, bánh quy, bánh mì, bánh ngô, mì ống) cung cấp ít nhất 3 gram chất xơ mỗi lần ăn.
Một khi trẻ đủ trưởng thành để được tập đi cầu, hãy thuyết phục trẻ ngồi lên bồn cầu mỗi ngày. Khuyến khích trẻ ngồi đó cho tới khi trẻ đi cầu được hoặc trong vòng 15 phút. Khen ngợi trẻ nếu trẻ làm tốt, còn nếu không thì hãy khuyến khích trẻ một cách tích cực. Cuối cùng trẻ sẽ biết cách tự đi vệ sinh mà không cần sự hướng dẫn của bố mẹ.
Nếu việc kết hợp giữa chế độ ăn uống giàu chất xơ, tăng nước trong khẩu phần ăn và thói quen ngồi bồn cầu hàng ngày không mang lại kết quả trong việc đào thải phân thường xuyên thì có lẽ là do trẻ cố ý nhịn đi cầu. Trong trường hợp này bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ, bác sĩ có thể đề nghị một phương pháp điều trị đặc hiệu để giải quyết vấn đề này (tình trạng mỗi trẻ khác nhau, không ai giống ai). Bác sĩ có thể cho sử dụng các hóa chất làm mềm phân, thuốc nhuận trường hoặc thuốc đạn (nhét vào hậu môn), tuỳ trường hợp.
Cha mẹ cũng cần động viên và có biện pháp hỗ trợ trong những lần trẻ táo bón đi cầu bởi khi đi cầu trẻ sẽ cảm thấy rất đau. Điều này có thể tiến tới một nỗi sợ ám ảnh mọi thứ. Bố mẹ phải cùng vào động viên, sử dụng các biện pháp thụt rửa trực tràng hoặc dùng thuốc đạn trực tràng. Kèm theo đó, hóa chất làm mềm phân như thuốc nhuận tràng được cung cấp với một lượng lớn vừa đủ đế ngăn trẻ cố ý nhịn cầu. Vì việc đi cầu không còn đau nữa, trẻ sẽ bắt đầu ngồi bô mà không sợ nữa. Giái pháp này có thể kéo dài trong vài tháng trong khi đó thuốc nhuận tràng sẽ được cắt giảm từ từ. Một chế độ ăn uống giàu chất xơ, uống đủ nước hàng ngày và đi cầu thường xuyên cũng là một phần của quá trình này.